Tytuł artykułu: Regulacja potoków górskich a równowaga ekologiczna na przykładzie dorzecza górnej Wisły (cz. I)

Autorzy: NIECHWIEJ SI, A.

Słowa kluczowe: cieki karpackie, zabudowa hydrotechniczna, hydrobionty, renaturyzacja

Streszczenie: Zaprezentowano model numeryczny, będący wielkowirowym wariantem modelu gazu sieciowego Boltzmanna, pozwalający wyznaczyć rozkład prędkości przepływu w korytach otwartych z elementami sztywnymi. Szczególną właściwością przedstawionego modelu jest uwzględnienie wpływu elementów sztywnych na rozkład prędkości w sposób uśredniony, w miejsce analizy wpływu pojedynczych elementów. Takie podejście umożliwia zastosowanie modelu do obliczania rozkładu prędkości w korytach o rozmiarach charakterystycznych znacznie przekraczających rozmiar pojedynczego elementu. Potoki Karpat polskich odznaczają się znacznym spadkiem oraz dużą zmiennością objętości i prędkości przepływu wody. W ciekach tych zachodzą procesy erozji korytowej, bocznej i dennej. Aby je ograniczyć, stosuje się różnorodne metody regulacji koryt. W potokach górskich są to głównie: progi, stopnie wodne i zapory przeciwrumowiskowe. Prace regulacyjne (wyprostowanie koryt i zabudowa hydrotechniczna), zmiany w charakterze użytkowania zlewni, zmniejszenie dostaw rumowiska i eksploatacja aluwiów rzecznych spowodowały znaczne pogłębienie koryt. Jest to przyczyną wzrostu ryzyka powodziowego, towarzyszącego większym przepływom. Prace regulacyjne w obrębie koryt i presja antropogeniczna na terenach przyległych do cieków wywołują negatywne skutki w biocenozach rzecznych. Zmiany w strukturze przepływów, stabilności dna, zróżnicowaniu siedlisk, przerwanie continuum rzecznego w większości przypadków rzutują na warunki życia oraz różnorodność fauny bezkręgowej i kręgowej. Próby poprawy stanu ekologicznego cieków karpackich poprzez zmianę warunków hydromorfologicznych podejmowane są w związku z wdrażaniem dyrektyw Unii Europejskiej. Do działań takich zalicza się m.in. zastępowanie tradycyjnych konstrukcji hydrotechnicznych przez budowle biotechniczne, przyjazne naturze. Ich przydatność wymaga jednak jeszcze wieloletniego monitorowania.

Cytowanie w stylu APA: Niechwiej Si, A. (2015). Regulacja potoków górskich a równowaga ekologiczna na przykładzie dorzecza górnej Wisły (cz. I). Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska, 24 (3), 301-310.

Powołania w tekście w stylu APA: Pierwsze powołanie: (Niechwiej Si, 2015), następne powołania: (Niechwiej Si, 2015)

Cytowanie w stylu Chicago: Niechwiej Si, Artur . "Regulacja potoków górskich a równowaga ekologiczna na przykładzie dorzecza górnej Wisły (cz. I)." Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska, 69 ser., vol. 24, nr 3, (2015): 301-310.

Powołania w tekście w stylu Chicago: (Niechwiej Si 2015)

Cytowanie w stylu Bibtxt: @article{Niechwiej Si_2015_PNIKS, author={Niechwiej Si, Artur }, title={Regulacja potoków górskich a równowaga ekologiczna na przykładzie dorzecza górnej Wisły (cz. I).}, journal={Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska}, URL={http://iks_pn.sggw.pl/PN69/A8/art8.pdf}, year={2015}, volume={24 (3)}, number={69}, pages={301-310}}

Pełny tekst PDF

Go Back